Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Nowym Targu
serdecznie zapraszają na otwarte wykłady z cyklu "Biblioteczne spotkania z przeszłością". O niespokojnym 1848 roku w Małopolsce opowie historyk Karol Wojtas.
Tematem pierwszego wystąpienia będzie sytuacja jaka panowała w Małopolsce i na Ziemi Limanowskiej w 1846 roku tuż przed wybuchem powstania krakowskiego i rabacji galicyjskiej. Przedstawione zostaną przyczyny tych tragicznych wydarzeń oraz skutki dla historii tej części Polski. Nieudane powstanie krakowskie i tragiczna rzeź galicyjska pozostały przez lata w świadomości mieszkańców naszego regionu. Te dramatyczne wydarzenia miały wpływ nie tylko na biografie poszczególnych ich uczestników, ale też na trwale weszły do polskiej kultury, sztuki i literatury np. „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. W referacie ukazane zostaną też nieznane fakty i ciekawostki związane z tymi dramatycznymi wydarzeniami na ziemi limanowskiej.
Karol Jerzy Wojtas, historyk, regionalista, pasjonat kolei, licencjonowany przewodnik miejski po Krakowie. Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, współzałożyciel oddziału PTH w Limanowej. Autor licznych artykułów dotyczących dziejów ziemi limanowskiej publikowanych m.in. na lamach „Gazety Krakowskiej”. Autor i współautor kilkunastu wystaw dotyczących historii Limanowej i Ziemi Limanowskiej, kolei oraz I wojny światowej.
* * *
„Zima w tym roku (1845/46) była bardzo niestała. Ten rok był jeden, można powiedzieć, z najnieszczęśliwszych tego wieku, gdzie od czasów Gonty i Żeleźniaka na Ukrainie i Podolu, podobnych okrucieństw i mordów nie było…” Rzeź galicyjska rozpoczęła się w nocy z 18 na 19 lutego1846 roku. Zbrojne gromady chłopów zrabowały i zniszczyły w ciągu kilku dni ponad 500 dworów w cyrkułach: tarnowskim , bocheńskim, sądeckim, wielickim, jasielskim Zamordowano blisko trzy tysiące osób, głównie ziemian, urzędników dworskich oraz przedstawicieli duchowieństwa. Wykład pod tytułem „Rok 1846 na Ziemi Limanowskiej” przybliży krwawe wydarzenia, które miały miejsce na naszej ziemi w pamiętnym 1846 roku. Przez cały wiek XIX docierały do nas echa powstań narodowych, brali w nich udział ochotnicy z Ziemi limanowskiej, jednak bezpośrednich walk na terenie Limanowszczyzny nie było. Rzeź galicyjska natomiast dotyczy szczególnie naszego rejonu, bo właśnie tutaj rozegrały się tragiczne wydarzenia. Tutaj mieszkańcy Limanowej bronili miasta przed uzbrojonymi bandami chłopskimi.
Mgr Katarzyna Drożdż, historyk i regionalista. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki społecznej, narodowej i patriotycznej w XIX wieku. Autorka kilkunastu artykułów naukowych i popularnonaukowych publikowanych m.in. w „Almanachu Limanowskim”. Współautorka scenariusza filmu dokumentalnego pt. „Znani i nieznani powstańcy styczniowi z ziemi limanowskiej”. Członkini Polskiego Towarzystwa Historycznego. Uczestniczka sesji i konferencji naukowych. Mieszka w Limanowej