Po raz 28. na przysiółku Mogiła zorganizowano uroczystość upamiętniającą walki we wrześniu 1939 r. na terenie gminy Mszana Dolna. Bohaterstwem odznaczyła się wówczas 10. Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej pod dowództwem płk. dypl. Stanisława Maczka, która wchodziła w skład Armii „Kraków”.
Już 1 września 1939 r. Brygada otrzymała rozkaz powstrzymania wojsk niemieckich w okolicach Myślenic i Dobczyc. 3 września toczył się całodniowy bój pod Jordanowem. W tym dniu Niemcy wkroczyli do wsi Olszówka, zamordowali 13 osób, zabierając jednocześnie 12 zakładników. Spalono przy tym 18 zabudowań. 4 września odebrano Niemcom dwa pasma wzgórz pod Kasiną Wielką i Mszaną Dolną. W Kasinie Wielkiej zginęło 14 żołnierzy 24. Pułku Ułanów. Później na terenie gminy Mszana Dolna powstawały oddziały partyzanckie, które włączały się do różnych akcji przeciwko okupantowi. 14 listopada 1943 r. w Kasinie Wielkiej zginęło z rąk hitlerowskich 11 zakładników, była to zemsta hitlerowców za zastrzelenie przez partyzantów volksdeutsche’a. Zakładnicy zostali rozstrzelani w zakolu rzeki Kasina, naprzeciwko dawnego dworu i w pobliżu obecnego ośrodka zdrowia. W tym miejscu znajduje się obelisk. 23 grudnia 1943 r. gestapo rozstrzelało kolejnych 8 zakładników – gimnazjalistów, przywiezionych z więzienia przez gestapo z Nowego Sącza. Miejsce egzekucji również upamiętniono obeliskiem. Ciała zamordowanych znajdują się na cmentarzu parafialnym w Mszanie Dolnej.
Mszę św. w intencji poległych żołnierzy, mieszkańców gminy, partyzantów i mieszkańców Kasiny Wielkiej odprawił przy pomniku autorstwa Stanisława Dobrowolskiego, ks. Jan Zając. Wcześniej na grobach poległych ułanów na miejscowym cmentarzu oraz na grobach żołnierzy z I wojny światowej wiązanki złożyły delegacje gminy Mszana Dolna, Zespołu Szkoły i Przedszkola nr 1 oraz Rady Powiatu. Obecne były poczty sztandarowe OSP oraz szkół. Oprawę muzyczną zapewniły orkiestra dęta „Echo Zagórzan” oraz chór parafialny „Cantate Deo” z Kasiny Wielkiej. Młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 2 z Kasiny Wielkiej przygotowała program artystyczny o tematyce patriotycznej. Poczęstunek zapewnił sołtys oraz panie z koła gospodyń wiejskich.
źródło: Urząd Gminy Mszana Dolna
