Samorządowcy z Mszany Dolnej deklarują, że zależy im na poprawie jakości powietrza. Michał Liszka, podsumowując wyniki badań, stwierdził, że główną przyczyną zanieczyszczenia są stare piece. Burmistrz miasta powiedziała, że zgodnie z prawem kopciuchy na razie mogą funkcjonować. Potem osoby, które nie wymienią pieców, będą ponosić konsekwencje. Ale należy postawić pytanie, co robi magistrat, by pomóc mieszkańcom zarówno w wymianie kopciuchów, jak i uzyskaniu dotacji na inne działania proekologiczne? Takie zadania ma wypełniać ekodoradca, zatrudniony w urzędzie.
Zgodnie z uchwałą antysmogową dla Małopolski do końca 2022 roku konieczna jest wymiana kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają żadnych norm emisyjnych. W tym czasie mieszkańcy mogą liczyć na dofinansowanie. Wymiana pieców powinna iść w parze z kształtowaniem świadomości ekologicznej. W tej kwestii dużą rolę mają odgrywać ekodoradcy, pracujący w urzędach. Do ich zadań należy m.in. prowadzenie wśród mieszkańców szerokich działań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym, a także aktywne współtworzenie strategii minimalizowania zanieczyszczenia powietrza. Ekodoradcy mają też zapewnić bezpośrednią pomoc doradczą. W Mszanie Dolnej z ekologią najbardziej kojarzy się obecnie radny Michał Liszka, który podjął współpracę z Krakowskim Alarmem Smogowym. O działaniach ekodoradcy wiadomo niewiele.
– Ekodoradcy wyszkoleni w zakresie ochrony powietrza i zarządzania energią, zostali zatrudnieni w 55 gminach. Ekodoradcy koncentrują się na wdrażaniu Programu ochrony powietrza, a ich zatrudnienie przekłada się bezpośrednio na zwiększenie zaangażowania gmin w poprawę jakości powietrza. Ekodoradcy opracowują i wdrażają miejskie strategie ochrony powietrza, integrując wszystkie dokumenty na poziomie lokalnym, które odnoszą się do zarządzania energią, rozwoju niskoemisyjnego i ochrony powietrza. Pomoże to zapewnić stabilność i skuteczność działań w tym obszarze. Ekodoradcy są odpowiedzialni za organizację zewnętrznego finansowania działań związanych z ochroną powietrza i mobilizowanie mieszkańców do korzystania ze środków wsparcia na wymianę kotłów na paliwo stałe lub termomodernizację swoich domów (np. Działanie 4.4 Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Małopolskiego 2014-2020). Jednym z ważnych zadań ekodoradców jest prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych wśród mieszkańców, wyjaśnianie źródeł i skutków zanieczyszczenia powietrza oraz możliwości podjęcia działań w celu ochrony powietrza przez mieszkańców. Zapewniają bezpośrednią pomoc doradczą w zakresie wymiany źródła ciepła i termomodernizacji. Ekodoradcy muszą współpracować z różnymi podmiotami: władzami miejskimi, mieszkańcami, przedsiębiorstwami, grupami opiniotwórczymi (media, organizacje pozarządowe, lekarze, nauczyciele itp.). Na poziomie regionalnym współpracują z Urzędem Marszałkowskim, tj. organem odpowiedzialnym za wdrażanie Programu ochrony powietrza i zarządzanie Regionalnym Programem Operacyjnym – czytamy na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego, poświęconej programowi ochrony powietrza.
Podczas ostatniej sesji burmistrz Anna Pękała, stwierdziła, że miasto realizuje program „Czyste Powietrze” oraz wymianę pieców na ekogroszek. Powiedziała również, że Straż Miejska kontroluje paleniska. Nie było mowy o pracy ekodoradcy. Trudno też określić, w jaki sposób egzekwowany jest obowiązek informowania mieszkańców o zmianach w systemie dotacji proekologicznych. Zgodnie z komunikatem w zakładce „Wymiana pieców na nowe” ekodoradca zajmuje się udzielaniem informacji na miejscu, przez telefon i mailowo. W świetle wymagań stawianych przez Urząd Marszałkowski to niewielka część tego, czego mogą oczekiwać mieszkańcy.
Od 15 maja zaczęły obowiązywać nowe zasady rządowego programu „Czyste Powietrze”. Zawierają one zmiany korzystne dla osób starających się o dotację nie tylko na wymianę pieca, ale też inne proekologiczne inwestycje. Nasuwa się pytanie, dlaczego tak ważna informacja nie została w żaden sposób odnotowana na stronie internetowej Urzędu Miasta ani w aktualnościach, ani w zakładce o wymianie pieców, ani w części poświęconej ekologii. Warto dodać, że na stronie Urzędu Marszałkowskiego pojawiła się 5 maja i inne gminy powiatu limanowskiego już podały ją do wiadomości. Podczas sesji Rady Miejskiej wiele czasu poświęca się pracy urzędników oraz zarządzaniu stroną internetową. Krytyczne uwagi pojawiają się jednak bardzo rzadko.
Zapytanie w tej sprawie wysłaliśmy do burmistrz Anny Pękały, prosząc przybliżenie obszarów działań mszańskiego ekodoradcy. Odpowiedź opublikujemy w osobnym artykule.
źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, https://powietrze.malopolska.pl; oprac. MAG
https://powietrze.malopolska.pl/ekodoradcy/?powiat=limanowski
