„Mszana Dolna w czasie okupacji” to tytuł sobotniego spaceru historycznego, prowadzonego przez Karola Wojtasa w ramach projektu realizowanego przez Lokalną Organizację Turystyczną Powiatu Limanowskiego.
Wędrówka rozpoczęła się przed głównym wejściem na cmentarz parafialny. Najpierw uczestnicy udali się do części z okresu I wojny światowej. Tam Karol Wojtas wyjaśnił, dlaczego dwa pochówki pochodzą z czasów II wojny. Prowadzący opowiedział również o wydarzeniach w Mszanie Dolnej w kontekście działań na całej Limanowszczyźnie. Wiele uwagi poświęcono cywilnym ofiarom żołnierzy niemieckich. W tym temacie dodatkowe informacje przekazała mieszkanka Mszany Dolnej, Anna Knapczyk. Uczestniczka przyniosła na spacer listę osób, które zginęły rozstrzelane, na skutek wybuchów bomb czy w obozach koncentracyjnych. Przywołano również sylwetki Władysława Gelba – burmistrza współpracującego z okupantem, a także Aleksandra Kalczyńskiego, właściciela restauracji i działacza konspiracyjnego.
Drugim przystankiem na cmentarzu parafialnym był pomnik, zaprojektowany przez artystę rzeźbiarza Władysława Janię, upamiętniający ofiary terroru hitlerowskiego i stalinowskiego. Pomnik budowano w miejscu pochówku więźniów zamordowanych przez gestapo w Kasinie Wielkiej. W kwietniu 1945 r. ciała ekshumowano i przewieziono na cmentarz w Mszanie Dolnej. Na mogile postawiono brzozowy krzyż. Widnieje on na archiwalnej fotografii, znajdującej się w zbiorach Urzędu Miasta. W październiku 1947 r. powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika Pomordowanych. Działali w nim m.in. proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła – ks. infułat Teofil Skalski, ks. Władysław Gorączko, Aleksander Kalczyński i Franciszek Knapczyk. W październiku 1948 r. delegacja członków komitetu oraz więźniów obozów koncentracyjnych przywiozła w specjalnej urnie prochy i ziemię spod ściany śmierci bloku nr 11 w byłym niemieckim obozie zagłady w Oświęcimiu. Kolejnym etapem było przeniesienie zwłok z poszczególnych grobów na cmentarzu do wspólnej mogiły. Dokonano tego 24 października 1948 r. Tydzień później, tuż przed dniem Wszystkich Świętych, odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika.
Następnie uczestnicy spaceru zatrzymali się przy tablicy umieszczonej na cmentarnym murze, upamiętniającej ks. proboszcza Józefa Stabrawę, który zginął w obozie koncentracyjnym w Dachau. W tej części wędrówki skupiono się na codziennym życiu mieszkańców Mszany Dolnej w czasie okupacji. Niezbędną pomoc w postaci pożywienia otrzymywali oni często od księży. Anna Knapczyk wspomniała również, że w tym czasie w Mszanie Dolnej często bywał abp Adam Sapieha.
Kolejnym punktem programu była tablica należąca do Szlaku Armii Krajowej na Ziemi Limanowskiej. Znajduje się ona na budynku należącym do Zespołu Szkół Techniczno-Informatycznych przy ul. Matejki. Tu Karol Wojtas opowiedział o organizacjach, które powstały w powiecie limanowskim po wkroczeniu Niemców – Związku Czynu Zbrojnego, Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i innych.
Spacer zakończył się w Parku Miejskim im. hrabiów Krasińskich, gdzie znajduje się głaz upamiętniający mieszkańców Mszany Dolnej i okolic, zamordowanych w Katyniu przez NKWD. Obok głazu rosną dęby pamięci.
