Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi przygotowała na bieżący rok cykl spotkań wpisujących się w obchody ważnych rocznic historycznych. Pierwszym z nich był wykład Katarzyny Drożdż pt. „160. rocznica wybuchu powstania – udział mieszkańców Ziemi Limanowskiej w powstaniu styczniowym w 1863 r.”
Katarzyna Drożdż jest autorką kilkunastu artykułów naukowych i popularnonaukowych, publikowanych m. in. w „Almanachu Limanowskim”. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół tematyki społecznej, narodowej i patriotycznej XIX wieku. Jest współautorką scenariusza filmu dokumentalnego pt. „Znani i nieznani powstańcy styczniowi w Ziemi Limanowskiej”, członkinią Polskiego Towarzystwa Historycznego, uczestniczką sesji i konferencji naukowych. Na wykład przybyła młodzież klas ósmych ze szkół podstawowych w Starej Wsi. Spotkanie rozpoczął Jacenty Musiał, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi, który przedstawił prelegentkę. Podkreślił, jak istotne jest podtrzymywanie pamięci o ważnych rocznicach historycznych, zwłaszcza w ujęciu lokalnym.
Katarzyna Drożdż opowiedziała o przebiegu zrywu niepodległościowego sprzed 160 lat na Limanowszczyźnie. Przybliżyła szereg nieznanych faktów z życia limanowskiej szlachty, księży i chłopów, zaangażowanych w walkę niepodległościową oraz pomoc styczniowej insurekcji. Istotnym punktem wykładu było przedstawienie osób, które wyruszyły do walki. często byli to ludzie bardzo młodzi, w wieku 18-20 lat lub nieletni. Byli to Kazimierz Żuławski z Młynnego – 15-latek, późniejszy właściciel dworku „Słomiana” oraz Józef Ignacy Ożegalski. Ponadto w walkach brali udział: Emeryk Drogas i Sylwester Twaróg, Antoni Józef Mars (działający w Ławie Obwodowej Sądeckiej), Maksymilian Marszałkowicz i jego syn Zygmunt, Kajetan Ruciński, Rudolf Miłkowski, Ludwik Kubala, Franciszek i Zygmunt Skąpscy, Marceli Żuk Skarszewski (syn właściciela dworu w Przyszowej), Jan Sas Biliński i Józef Sas Biliński z Młynnego, Mieczysław i Zygmunt Gostkowscy z Męciny (synowie właściciela dworu w Męcinie Dolnej). W powstanie styczniowe zaangażowany był także Kościół katolicki. Uczestnikiem walk był pochodzący z Wieliczki, pełniący posługę kapłańską na terenie ziemi limanowskiej, ks. Mikołaj Zagórski. Działania powstańcze wspierał także ks. Jan Chełmecki, urodzony w Żmiącej oraz ks. Ludwik Rudnicki z Dobrej. Chłopi także mieli swój udział w zrywie powstańczym. Wśród ochotników było kilku przedstawicieli tej warstwy społecznej, m. in. Stanisław Bilinski z Młynnego, Maciej Widisz, Kazimierz Ciek i Antoni Kaszeński z Kasinki Małej.
Miejsc pamięci powstania styczniowego w naszym regionie jest kilka – są nimi mogiły, krzyże, kapliczki, tablice, nazwy ulic oraz domowe skarbczyki, w których przechowywane są rodzinne pamiątki z okresu powstania. Ślady te znaleźć można Limanowej w nazwach ulic: Adama Asnyka, Elizy Orzeszkowej, Marszałkowicza czy też na cmentarzach parafialnych w Limanowej i Nowym Rybiu. W Szyku mieści się XIX-wieczna kapliczka, która według tradycji została wybudowana w 1863 r. dla uczczenia bohaterów powstania.
źródło: GBP w Starej Wsi; oprac. MAG
fot. GBP w Starej Wsi
