97. rocznica Bitwy pod Limanową

Uroczystość upamiętniająca 97. rocznicę Bitwy pod Limanową (1914-2011) odbędzie się w dniu 11 grudnia br. o godz. 11.00 na Wzgórzu Jabłoniec.

BITWA POD LIMANOWĄ – 1914 r.

Bitwa pod Limanową, zwana również operacją łapanowsko-limanowską, związana jest z początkową fazą I wojny światowej, z walkami toczonymi na przełomie listopada i grudnia 1914 r. przez wojska austro-węgierskie, wzmocnione korpusem niemieckim, z wojskami rosyjskimi. W bojach tych brały również udział Legiony Józefa Piłsudskiego.
Wojska austro-węgierskie w Galicji – a więc w części ziem polskich, będących wówczas w granicach cesarstwa austro-węgierskiego, od początku trwania wojny doznawały ciągłych klęsk, cofając się przed Rosjanami w kierunku zachodnim i tracąc w ciągu trzech miesięcy ok. 6/7 terytorium tej krainy. W połowie listopada 1914r. wojska rosyjskie stanęły przed fortami twierdzy Kraków, zaś w Karpatach doszły do Limanowej. W wypadku przełamania tych rubieży obronnych dla wojsk rosyjskich droga w kierunku Śląska, Czech i Wiednia stała otworem. Wojska austro-węgierskie zostały wówczas przegrupowane i wzmocnione silnym korpusem dowodzonym przez gen. Józefa Rotha, w skład którego wchodziły również oddziały niemieckie. Operacja rozpoczęła się 2 grudnia 1914. i rozgorzała na długiej linii (ok. 100 km) – od Wisły, aż po główny grzbiet Beskidów. Kasina Wielka, Góra Jana, Łąkta, rejon Sobolowa, Leszczyna, Rajbrot, góra Kobyła, Golców, Jabłoniec – to miejsca najcięższych bojów tej operacji. Przełamanie frontu nastąpiło 12 grudnia 1914 r., przy czym szczególnie sławnym stał się bój oddziału spieszonych huzarów węgierskich o ufortyfikowane przez Rosjan wzgórze Jabłoniec. Zginął wtedy płk Othmar Muhr, któremu cesarz austriacki – Franciszek Józef I – nadał przydomek „ Limanowa” to samo spotkało dowodzącego głównym uderzeniem gen. Józefa Rotha. 
Bitwa pod Limanową była pierwszym istotnym zwycięstwem wojsk austro-węgierskich przy nieznacznym wsparciu niemieckim (47 Dyw. Piechoty). Nic więc dziwnego, iż była wtedy wydarzeniem bardzo sławnym – m.in. w Budapeszcie jeden z placów otrzymał nazwę „Limanowa” (zachowała się do dnia dzisiejszego). O wielkości operacji świadczy fakt, że brało w niej udział ok. 120 tyś. żołnierzy wojsk rosyjskich oraz ok. 90 tyś. wojsk austro-węgierskich. Zwycięstwo przeniosło linie frontu ok. 60 km w kierunku wschodnim, :przełamaną dopiero w maju 1915 r. w również sławnej bitwie pod Gorlicami. Pamiątką tych walk jest ok. 100 cmentarzy żołnierskich, na których leży ponad 11 tyś. żołnierzy. Najsłynniejszy z nich znajduje się na wzgórzu Jabłoniec. Jak już wspomniano w Bitwie pod Limanową brały udział Legiony Józefa Piłsudskiego. Przebieg walk opisał sam Komendant w książce „Moje pierwsze boje”. Szczególnie zasłynął bój legionistów na przełęczy Chyszówki (stoi tam pamiątkowy obelisk i krzyż), pod Marcinkowicami i w rejonie Pisarzowej był wtedy w Limanowej dwukrotnie, tu też spędził ze swym sztabem noc z 7/8 grudnia 1914r. Dom, w którym noclegował, stoi do dnia dzisiejszego (ul. MB Bolesnej 35) i jest oznakowany pamiątkową tablicą.

Apel poległych 
 JABŁONIEC – 11.XII.2011r.
Zgromadzeni na wzgórzu Jabłoniec – miejscu ostatniego boju słynnej Bitwy pod Limanową, która została rozegrana w dniach 8-12 grudnia 1914r., w 97. rocznicę, w uroczystym apelu przywołajmy bohaterów tych historycznych wydarzeń:
– Generała Józefa  Rotha von Limanowa, naczelnego dowódcę wojsk sprzymierzonych – austro-węgierskich, niemieckich i Legionów Polskich –  
Wzywam  do apelu!
– Komendanta Józefa Piłsudskiego, późniejszego Marszałka Polski, wskrzesiciela Niepodległości państwa polskiego – 
Wzywam  do apelu!
– Legionistów Polskich: późniejszego marszałka Wojska Polskiego Edwarda Rydza – Śmigłego, późniejszych generałów: Tadeusza Dęba-Biernackiego, Grota-Skotnickiego, Norwida-Neugebauera, Gustawa Konstantego Orlicz-Dreszera, Sława-Zwierzyńskiego, Kazimierza Sosnkowskiego,  Tadeusza Kasprzyckiego, pułkownika: Władysława Zygmunta Belinę-Prażmowskiego,  i wszystkich innych, którzy na przełomie listopada i grudnia 1914r. wsławili się w bojach na przełęczy Chyszówki, w Słopnicach, Wysokim, Trzetrzewinie, Marcinkowicach, Pisarzowej – 
Wzywam do apelu!
– Pułkownika Othmara-Mühra von Limanowa, który prowadząc swych dzielnych żołnierzy z IX Królewskiego Pułku Huzarów Węgierskich, 12 grudnia 1914r. na jabłonieckim wzgórzu oddał swe życie oraz poległych razem z nim bohaterskich towarzyszy broni –
Wzywam  do apelu!
– Franciszka Molnara – pisarza węgierskiego, który swoimi korespondencjami do ówczesnych gazet wsławił boje pod Limanową i nasze miasto –
Wzywam  do apelu!
– Generałów, oficerów, podoficerów i szeregowców wojsk austro-węgierskich, wśród których byli Austriacy, Czesi, Węgrzy, Ukraińcy i Polacy -                
Wzywam  do apelu!
– Generałów, oficerów, podoficerów i szeregowców niemieckiej 8 Tyrolskiej Dywizji Piechoty, walczącej głównie w rejonie Kępanowa, Leszczyny, Łąkty Dolnej, Żegociny, Rajbrotu – 
Wzywam  do apelu!
– Generałów, oficerów, podoficerów, szeregowców 3,4,5,8,9 Armii Rosyjskiej, wśród których było wielu Polaków – poddanych carskich Wzywam  do apelu!
– Poległych około 11 tysięcy żołnierzy wymienionych wcześniej formacji wojskowych walczących po obu stronach, którzy spoczywają na 80 cmentarzach wojennych –
Wzywam do apelu!
– Mieszkańców terenów objętych działaniami bojowymi w 1914 roku okolic Kępanowa, Łapanowa, Leszczyny, Żegociny, Łąkty, Limanowej, którzy stracili życie, bądź też zostali ranni –
Wzywam do apelu! 
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!

(www.miasto.limanowa.pl)