„Ojcowie konspiracji Ziemi Limanowskiej 1939-1942”. To nazwa projektu, jaką realizuje Stowarzyszenie Miłośników Historii, Tradycji i Kultury Ziemi Skrzydlańskiej przy współpracy z samorządami Dobrej, gminy Limanowa i Słopnic. Jego prezentacja odbędzie się 25 stycznia, w sali św. Kingi, w kościele parafialnym w Skrzydlnej.
Honorowy patronat nad projektem objął dr hab. Filip Musiał, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Z kolei patronat medialny nad wydarzeniem objęła nasza telewizja.
80 lat upłynęło…
Jesienią 2019 r., upłynęło 80 lat od powstania pierwszych organizacji konspiracyjnych na ziemiach polskich, okupowanych przez III Rzeszę Niemiecką w czasie II wojny światowej. Przedstawiciele różnych grup polskiego społeczeństwa podejmowali nierówną, początkowo cywilną walkę z okupantem. Celem było przeciwstawienie się procesowi stopniowego wyniszczenie narodu polskiego przez hitlerowskie Niemcy.
Na terenie Beskidu Wyspowego i Ziemi Limanowskiej, już wczesną jesienią 1939 r., zakładano tajne organizacje konspiracyjne. Należeli do nich przedstawiciele inteligencji, ziemiaństwa, mieszczan, chłopów, oficerowie i żołnierze WP oraz duchowni. Wszystkim przyświecał jeden cel: niepodległa ojczyzna. Do pierwszych organizacji konspiracyjnych w Beskidzie Wyspowym należały m.in. : Związek Czynu Zbrojnego, Związek Walki Zbrojnej, przemianowany w 1942 r., na Armię Krajową.
Wiele organizacji i placówek konspiracyjnych zostało rozbitych przez aparat represji okupanta. Mieszkańcy Limanowszczyzny ginęli w masowych egzekucjach, pacyfikacjach, byli zsyłani do niemieckich, nazistowskich obozów zagłady. Co wiemy o działalności pierwszych organizacji konspiracyjnych? Kto je tworzył? W jaki sposób prowadzono pracę konspiracyjną? W jakich okolicznościach dochodziło do ich rozbicia i represji? Na wyżej postawione pytania i inne zagadnienia będą się starali udzielić odpowiedzi historycy, regionaliści, prelegenci w czasie spotkań historycznych.
Cele i założenia projektu.
Nadrzędnym celem projektu jest przypomnienie sylwetek osób zaangażowanych w tworzenie i działalność pierwszych organizacji konspiracyjnych w ramach prowadzenia walki cywilnej oraz przywrócenie pamięci o zapomnianych postaciach, miejscach i wydarzeniach z przeszłości, jak również przybliżenie najważniejszych wydarzeń i faktów poprzez popularyzację materiałów archiwalnych, map i fotografii z epoki.
Projekt obejmuje cztery spotkania historyczne w 2020 r., organizowane na terenie trzech gmin.: Skrzydlna – styczeń, Dobra – luty, Słopnice – kwiecień, Stara Wieś – maj. Pierwsze spotkanie historyczne odbędzie się 25 stycznia, w sobotę o godz. 16.00 w Sali św. Kingi, w Kościele parafialnym Skrzydlnej.
Tematyka wykładów:
Dr Dawid Golik – historyk, Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie:Por. Władysław Szczypka „Lech”. Żołnierz, konspirator, partyzant.
Przemysław Bukowiec – historyk, regionalista, przewodnik beskidzki: Skrzydlna – początki konspiracji w Beskidzie Wyspowym.
Stowarzyszenie Miłośników Historii, Tradycji i Kultury Ziemi Skrzydlańskiej zostało założone w marcu 2019 r. Pierwszym zrealizowanym projektem Stowarzyszenia była sesja historyczna w 80. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej, zorganizowana w Skrzydlnej we wrześniu 2019 roku.
Sesji towarzyszyła wystawa pt. „Ocalić Pamięć. Skrzydlna 1939-2019” oraz wydanie i promocja albumu „Ślady Pamięci. Skrzydlna 1939-2019”, który dotyczył upamiętnienia historii wojennej na terenie Skrzydlnej i sąsiadujących miejscowości.
