4 czerwca 1990 roku odbyły się obchody 60-lecia Górskiej Szkoły Rolniczej. Była to pierwsza taka uroczystość w regionie po przemianach ustrojowych. Poniżej przytaczamy fragment publikacji „Była taka szkoła…, Górska Szkoła Rolnicza w Łososinie Górnej”, wydanej w 2019 roku z okazji jubileuszu 90 – lecia powstania Górskiej Szkoły Rolniczej. Autorem tekstu jest limanowski historyk Karol Wojtas.
Jubileusz przesunięty o rok…
Górska Szkoła Rolnicza w Łososinie Górnej rozpoczęła działalność w styczniu 1929 roku. Jubileusz jej 60 – lecia przypadł na pamiętny rok 1989. W związku z dynamicznymi zmianami ustrojowymi w kraju jubileusz obchodzono jednak rok później w czerwcu 1990 roku.
Przez lata PRL – u pamięć o Górskiej Szkole Rolniczej w Łososinie Górnej była niemile widziana, dopiero pod koniec lat 80. XX wieku zaczęto ją przywracać. Inicjatorem wznowienia w świadomości społecznej faktu istnienia Górskiej Szkoły Rolniczej jej osiągnięć oraz postaci inż. Jana Drożdża był Stanisław Golonka, ówczesny nauczyciel wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 4 w Limanowej (w późniejszym okresie radny Rady Miasta Limanowa kilku kadencji). Impulsem do tych działań był fakt zaprezentowania pod koniec października 1989 roku przez ówczesnego dyrektora Szkoły Podstawowej nr 4 Stefana Kwietniowskiego, przedwojennego sztandaru Publicznej Szkoły Powszechnej w Łososinie Górnej. Przez 50 lat był on przechowywany w ukryciu ze względu na swoją symbolikę narodowo – chrześcijańską, której nie akceptowały ówczesne władze. Przetrwał on w dobrym stanie ukrywany przez kolejnych dyrektorów łososińskiej szkoły: Stanisława Odziomka, Anielę Nowak, Adama Olchawę, Genowefę Srokę oraz Stefana Kwietniowskiego.
Rok 1989 to okres zmian w ówczesnej Polsce, zaczęto powracać do tradycji z okresu II RP, a także zaczęto mówić otwarcie o trudnej historii lat powojennych. Wtedy to nauczyciel Stanisław Golonka przedstawił swój pomysł reaktywowania przedwojennego sztandaru dla Szkoły Podstawowej nr 4 w Limanowej, wprowadzenia w proces edukacyjny treści narodowych i chrześcijańskich, zapoznania uczniów i lokalnej społeczności z historią łososińskiej oświaty. Przez kilka miesięcy gromadził on materiały z myślą o organizacji uroczystości jubileuszowych. W działaniach tych wspierał go ówczesny proboszcz łososińskiej parafii, ks. Ryszard Stasik, nauczyciele ze SP nr 4 oraz mieszkańcy Łososiny. Dużą rolę odegrał także Jan Zenon Duchnik z Piekiełka. W tym czasie powstał także komitet planowanego zjazdu absolwentów złożony z byłych uczniów Górskiej Szkoły Rolniczej oraz Liceum Rolniczo – Hodowlanego. Zaangażowali się oni bardzo, aby odnaleźć żyjących kolegów i koleżanki. W skład komitetu wchodzili: Bronisław Bugański, Stanisław Pacholarz, Bronisław Hyziak, Antoni Frączek, Zdzisław Smoleń, Józef Skiba, Zofia Rymarczyk, Józefa Cichowska, Franciszek Wąsowicz, Józef Gościej, oraz Maria Ociepka – była sekretarka w LRH oraz ks. Władysław Ryś – były katecheta w LRH. Jednocześnie Stanisław Golonka dotarł w Nawojowej do księgi uczniów Górskiej Szkoły Rolniczej i Liceum Rolniczo – Hodowlanego, sporządzając listę około 600 uczniów, na podstawie, której przygotowano listę żyjących wtedy absolwentów szkoły.
Wsparcia w działaniach Stanisławowi Golonce udzielili także członkowie rodzin inżyniera Jana Drożdża i inżyniera Józefa Marka oraz kierownika Stanisława Odziomka. Szczególnie pomogli mu: Antoni Drożdż, Janina Knothe – córka inż. Jana Drożdża, rodzina Kęsków z Tymbarku oraz Maria Radziechowska – wnuczka Stanisława Odziomka.
Wiosną 1990 roku przy pomocy Jana Zenona Duchnika odzyskano Sztandar Górskiej Szkoły Rolniczej, który był w posiadaniu oddziału PTTK w Limanowej. Ówczesny Zarząd oddziału PTTK w Limanowej przekazał sztandar do powstającej Izby Pamięci Narodowej i Tradycji Szkół Łososińskich. W marcu 1990 roku powołano oficjalny „Komitet Organizacyjny Jubileuszu 150 – lecia Szkoły Podstawowej nr 4 oraz 60 – lecia Górskiej Szkoły Rolniczej i Liceum Rolniczo – Hodowlanego” na czele, którego stanął dyrektor Stefan Kwietniowski. Ustalono także datę Jubileuszu na 4 czerwca 1990 roku.
W przygotowanie uroczystości jubileuszowych zaangażowani byli nauczyciele, rodzice, absolwenci i łososińska parafia. Przy tworzeniu Izby Pamięci Narodowej i Tradycji Szkół Łososińskich Stanisławowi Golonce pomagali Katarzyna Gawron, Zbigniew Wilk, Maria Szubryt, Julian Andrzejczak, Michał Kociołek, Stanisław Bugajski, Józef Amanowicz, Zbigniew Golonka, Józef Duda, Ireneusz Piwowar oraz ówcześni uczniowie.
Pamiątki po inż. Janie Drożdżu i inż. Józefie Marku oraz kierowniku Stanisławie Odziomku przekazały ich rodziny. Inne pamiątki przekazali także byli uczniowie Górskiej Szkoły Rolniczej oraz mieszkańcy Łososiny Górnej.
Wykonano także pamiątkową ścianę z popiersiami dyrektora Jana Drożdża i kierownika Stanisława Odziomka. Ich autorem był Antoni Stojak z Nowego Sącza. Prace tynkarskie ściany w hallu i założenie boazerii wykonali rodzice – Stanisław Kiełbasa, Krzysztof Kurczab, Józef Wróbel, Marian Myszka i pracownicy ŁPPD. Materiał na wykonanie ściany przekazali ks. Ryszard Stasik, Bogumiła Wideł, Leszek Lach, Jan Wilczek. Podkłady pod płaskorzeźby wykonali bracia Knapikowie w KFAP Limanowa pod kierunkiem Jan Pytla. Prace te nadzorowała Maria Szubryt.
Oprócz wyżej wymienionych działań teren wokół Pomnika Legionistów w parku przy kościele uporządkowała młodzież klas starszych wraz z nauczycielami Zbigniewem Wilkiem, Kazimierzem Golonką, Zdzisławem Sułkowskim i Stanisławem Golonką.
Przygotowano także jubileuszową publikację pt.: „Historia oświaty i szkolnictwa w Łososinie Górnej”. Wydanie tej publikacji wsparli ks. Jan Kasiński, Maria Ociepka, Maria Krajewska oraz dyrekcja KFAP Limanowa.
Organizacją zjazdu absolwentów zajęła się dyrekcja szkoły oraz jej pracownicy między innymi: Elżbieta Sołtys, Wanda Gołuszko, Zofia Dudek, Bożena Daniel, a ze strony absolwentów Antoni Drożdż. Organizacja jubileuszu w większości była wykonana nieodpłatnie, natomiast częściowe koszty zostały pokryte ze środków zgromadzonych przez młodzież szkolną (ze zbiórki i sprzedaży surowców wtórnych – butelki, makulatura), składek nauczycieli i pracowników szkoły oraz datków rodziców. Gromadzeniem tych środków zajmowała się Zofia Biernat.
Przebieg uroczystości jubileuszowych 4 czerwca 1990 roku
Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się w hallu Szkoły Podstawowej nr 4, gdzie Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego dyrektor Stefan Kwietniowski powitał przybyłych gości. Sformowano pochód składający się z uczniów, nauczycieli oraz absolwentów szkół. Następnie pochód wraz z orkiestrą dętą i sztandarami przeszedł z budynku szkolnego do kościoła parafialnego pw. Wszystkich Świętych. W świątyni odbyła się jubileuszowa msza święta, której przewodniczył ks. biskup Józef Pazdur – absolwent Górskiej Szkoły Rolniczej. Mszę koncelebrowali także o. Hubert Kostrzański OCist – również wychowanek szkoły, ks. Władysław Ryś i proboszcz ks. Ryszard Stasik. Po mszy wszyscy wspólnie przeszli do budynku szkolnego, po drodze zatrzymując się przy Pomniku Legionistów. Następnie odbyła się uroczysta akademia przygotowana przez nauczycielki Krystynę Droździkowską, Krystynę Stępień, które wsparła Anna Czeczótka. W akademii występowali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 4, a także muzykujące rodziny z Łososiny Górnej – rodzina Wróblów i rodzina Dudków. Okolicznościową dekorację oraz nagłośnienie szkoły i sali gimnastycznej wykonali Jolanta Pawlik, Zbigniew Wilk, Julian Andrzejczak, Wojciech Dudek i Ryszard Wróbel. Program wykonany przez uczniów spotkał się z owacją ze strony licznie zebranej publiczności. Po akademii nastąpiło odsłonięcie popiersi Jana Drożdża i Stanisława Odziomka, którego dokonali senator Krzysztof Pawłowski i wojewoda nowosądecki Józef Wiktor, a poświęcenia dokonał biskup Józef Pazdur. Później nowosądecki kurator oświaty Józef Nowak uroczyście otwarł Izbę Pamięci Narodowej i Tradycji Szkół Łososińskich. Na zakończenie wszyscy udali się na wspólny obiad.
Na uroczystości jubileuszowe przybyli między innymi: ks. bp Józef Pazdur – biskup pomocniczy z Wrocławia, o. Hubert Kostrzański OCist – opat szczyrzycki, senator Krzysztof Pawłowski, wojewoda nowosądecki Józef Wiktor, nowosądecki kurator oświaty Józef Nowak, władze miasta i gminy Limanowa oraz kilkudziesięciu absolwentów GSR i LRH.
Po 50 latach była to jedna z pierwszych uroczystości o takim charakterze nie tylko w Łososinie, ale w regionie i województwie nowosądeckim. Stała się drogowskazem do dalszej pracy wychowawczej i edukacyjnej dla dobra młodego pokolenia.
fot. arch. GSR w Łososinie Górnej
