W sobotnie popołudnie, 10 lipca, przy Pomniku Legionistów na terenie parku w Łososinie Górnej rozpoczął się pierwszy z cyklu dwunastu „Spacerów Historycznych w Powiecie Limanowskim”. Wydarzenie to odbywa się w ramach projektu „Spotkania z historią w Powiecie Limanowskim” realizowanego przez Lokalną Organizację Turystyczną Powiatu Limanowskiego dofinansowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
Na początku spotkania przybyłych uczestników spaceru przywitali w imieniu Lokalnej Organizacji Turystycznej Powiatu Limanowskiego Elżbieta Młynarczyk oraz samorządowcy: w imieniu Rady Powiatu Limanowskiego radny Stefan Hutek, a w imieniu Rady Miasta Limanowa radny Adam Król. Po krótkim wprowadzeniu i słowach powitania prowadzący spacery Karol Wojtas przedstawił temat przewodni wędrówki, czyli dzieje Górskiej Szkoły Rolniczej.
Pierwszym punktem na trasie był zbudowany w 1934 roku Pomnik Legionistów, który powstał z okazji 20. rocznicy wymarszu synów Ziemi Limanowskiej z tego miejsca do Legionów Polskich do Krakowa. Historię tego monumentu przedstawił Karol Wojtas, zaś o odbywających się od 30 lat przy pomniku obchodach opowiedział opiekun tego miejsca i inicjator obchodów, Stanisław Golonka – emerytowany wieloletni nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 4 oraz trener sportowy. Przedstawił on między innymi okoliczności, w jakich w niszy pomnika umieszczono urny z ziemią z Katynia, cmentarza Orląt Lwowskich, cmentarza wojennego na Monte Cassino oraz z Porycka na Wołyniu. Następnie wszyscy uczestnicy przeszli w miejsce, gdzie przez długie lata stał drewniany dwór Pieniążków, w którym od 1929 roku mieściła się Górska Szkoła Rolnicza. Warto zaznaczyć, że zabytkowy budynek spłonął w zimie 1980 roku. O historii dworu i jego przebudowach opowiedział Karol Wojtas, zaś Stanisław Golonka wspominał okoliczności pożaru oraz budowy nowej siedziby szkoły.
Potem uczestnicy przeszli pod budynek dawnego Domu Nauczyciela, w którym obecnie mieści się Ośrodek Zdrowia. Budynek ten powstał na początku lat 30. XX wieku i jest obecnie jedynym zachowanym w całości z kompleksu budynków Górskiej Szkoły Rolniczej – inne albo zostały rozebrane lub całkiem przebudowane jak np. budynek mleczarni.
Kulminacyjnym punktem na trasie spaceru była wizyta w Izbie Pamięci w Zespole Szkolno – Przedszkolnym nr 4. Tu uczestnicy spaceru poznali różne szczegóły z dziejów Górskiej Szkoły Rolniczej, ale także poznali życiorys założyciela i dyrektora inżyniera Jana Drożdża oraz życiorys nauczyciela tej placówki, inżyniera Józefa Marka. Wszyscy mogli zobaczyć z bliska oryginalne dokumenty oraz inne pamiątki takie jak sztandar szkoły, odznaczenia i medale Jana Drożdża i Stanisława Odziomka. W izbie o swoich przodkach, którzy byli uczniami Górskiej Szkoły Rolniczej, opowiedzieli niektórzy z uczestników spaceru. Tu także wypowiedzi Karola Wojtasa uzupełnił twórca tej izby i wieloletni nauczyciel w tej szkole, Stanisław Golonka. Po zwiedzeniu Izby Pamięci uczestnicy spaceru przeszli na stary łososiński cmentarz parafialny, aby zobaczyć grób inżyniera Jana Drożdża oraz jego żony Marii. Na cmentarzu prowadzący oprócz grobów Jana Drożdża i jego żony pokazał także kilkanaście najstarszych zabytkowych nagrobków łososińskiej nekropolii. Po krótkiej dyskusji nadszedł czas na konkurs z nagrodami. Tak zakończył się pierwszy z dwunastu spacerów.
Górska Szkoła Rolnicza imienia Marszałka Piłsudskiego w Łososinie Górnej powstała w 1929, a została zlikwidowana w 1951 roku. Jej założycielem i dyrektorem był inżynier Jan Drożdż (1895 – 1955). Ze szkołą przez lata był także związany inżynier Józef Marek (1900 – 1958). Przy Górskiej Szkole Rolniczej powstała Pierwsza Karpacka Serowarnia, która ruszyła w 1935 roku. Z działalnością placówki jest związane także powstanie Spółdzielni Owocarskiej i zakładów w Tymbarku.
tekst: Karol Wojtas
fot. organizatorzy
