„Znani i nieznani – Kto spoczywa na limanowskim cmentarzu parafialnym?” to tytuł XV Spaceru Historycznego po Limanowej, na który Karol Wojtas zaprosił miłośników historii.
Wędrówka rozpoczęła się przed kaplicą Marsów. Tam Karol Wojtas przedstawił dzieje limanowskiej nekropolii, która liczy ponad 220 lat. Inicjator spacerów przybliżył także okoliczności wprowadzenia w Galicji przez cesarza austriackiego Józefa II Habsburga dekretu o zamknięciu cmentarzy przykościelnych i zakładaniu cmentarzy publicznych poza granicami miast oraz miejscowości.
Po tym wprowadzeniu w historię cmentarza uczestnicy wraz z prowadzącym oglądali zabytkowe nagrobki i grobowce. Uczestnicy spaceru mogli zobaczyć m.in. najstarsze zachowane nagrobki w formie obelisków, wykonane przez wybitnych artystów kamieniarzy takich jak: Edward Stehlik z Krakowa, Fabian Hochstim z Krakowa czy Greger z Bielska oraz Fischer z Krakowa. Warto wiedzieć, że najstarszy zachowany nagrobek na limanowskim cmentarzu liczy ponad 145 lat.
Karol Wojtas przedstawił także sylwetki osób spoczywających na cmentarzu. Szczególne zainteresowanie wzbudził życiorys Mariana Konstantego Borzemskiego, polskiego olimpijczyka, żołnierza Wojska Polskiego i działacza sportowego oraz społecznego. Podczas spaceru zwrócono także uwagę na groby byłych więźniów niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych, którzy przeżyli pobyt w nich i po powrocie zmarli w Limanowej, a także na symboliczne groby ofiar tych obozów i zbrodni katyńskiej. Takich grobów na limanowskiej nekropolii jest wiele i niektóre z nich są zapomniane. Jak podkreśla Karol Wojtas, uczestnicy podczas zwiedzania cmentarza byli zdziwieni dużą liczbą grobów, w których spoczywają księża rodacy. Większość znała tylko grobowiec kapłański, lecz warto podkreślić, że wielu księży spoczywa w grobach rodzinnych, rozsianych po całym cmentarzu parafialnym. Podczas spaceru uczestnicy zobaczyli również miejsca spoczynku zasłużonych limanowskich samorządowców, np. burmistrzów Limanowej, Marcelego Bursztyna czy Leopolda Wintera. Karol Wojtas zwrócił też uwagę na groby weteranów walk o Ojczyznę – por. Józefa Bogdanowskiego, który walczył w powstaniu styczniowym, a także groby żołnierzy I oraz II wojny światowej, w tym członków Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Na trasie spaceru znalazły się ponadto miejsca pochówku artystów – malarzy, lekarzy, farmaceutów, prawników, działaczy społecznych i politycznych. Spacer zakończył się w obrębie cmentarza wojennego nr 366, gdzie Karol Wojtas zaprezentował archiwalne fotografie obiektu.
Kolejny Spacer Historyczny po Limanowej planowany jest na kolejny miesiąc.
źródło: organizatorzy; oprac. MAG
fot. organizatorzy
