Edukują, popularyzują historię naszego regionu, dbają o miejsca pamięci, uczestniczą w projektach Instytutu Pamięci Narodowej i samorządów, współpracują z jednostkami wojskowymi i wieloma instytucjami – działalność członków Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych 1. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej ze Słopnic jest wielowymiarowa, potrzebna i niezwykle wartościowa. Podkreślali to w swoich wystąpieniach uczestnicy uroczystości z okazji 10-lecia istnienia stowarzyszenia.
Uroczyste podsumowanie pierwszej dekady funkcjonowania grupy rekonstrukcyjnej odbyło się w remizie OSP w Słopnicach Górnych, gdzie mieści się Izba Pamięci. Początki nie były łatwe, jednak dzięki wysiłkowi wielu osób udało się zrealizować projekty, które mają ogromne znaczenie dla kształtowania świadomości historycznej młodego pokolenia mieszkańców naszego regionu. Jubileusz był okazją do wspomnienia początków stowarzyszenia, a także uhonorowania tych, którzy przyczynili się do jego rozwoju.
Podczas gali członkowie stowarzyszenia wręczyli medale osobom, które w szczególny sposób wspierają ich działalność. Osobiście wyróżnienia odebrali: wójt gminy Słopnice Adam Sołtys, Anna Strug – sekretarz gminy Słopnice, Anna Zawada – kierownik Gminnej Biblioteki Publicznej w Słopnicach, Jerzy Krzewicki – syn kpt. Juliana Krzewickiego, por. pil. Leszek Mańkowski – prezes Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, mjr rez. pil. Stefan Gladys, Urszula i Stanisław Dorulowie, Katarzyna Rainka – wnuczka Antoniego Gryziny-Laska, dr hab. Filip Musiał – dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej oraz redaktor Alicja Stolarczyk.
Podziękowania za współpracę otrzymali także samorządowcy powiatu limanowskiego, gmin Dobra, Kamienica i Tymbark. Starostę Mieczysława Urygę i wicestarostę Agatę Ziębę reprezentował Józef Jaworski – członek Zarządu Powiatu Limanowskiego. Wójt Paweł Ptaszek skierował do członków stowarzyszenia okolicznościowy list gratulacyjny. Pochodzący ze Słopnic ppor. Krzysztof Kęska w przemówieniu podkreślił, że jest dumny ze zmian, jakie zachodzą w jego rodzinnej miejscowości. Wpływ na ma również patriotyczna działalność stowarzyszenia.
Jak podkreślał prezes Paweł Sułkowski, stowarzyszenie może liczyć także na wsparcie jednostek OSP ze Słopnic Górnych, Słopnic Dolnych oraz Szczawy; ks. Leona Królczyka – proboszcza parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szczawie. Owocna jest współpraca z krakowskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie reprezentowanemu przez dyrektora Tomasza Koseckiego, Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila”, Krakowskim Klubem Seniorów Lotnictwa, krakowskim oddziałem Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, Nadleśnictwem Limanowa, Karpackim Oddziałem Straży Granicznej w Nowym Sączu, Aeroklubem Podhalańskim w Łososinie Dolnej, a także jednostkami wojskowymi: Jednostką Wojskową „Nil”, 8. Bazą Lotnictwa Transportowego w Krakowie, Komponentem Wojsk Specjalnych.
SRH 1. PSP AK ceni również współpracę z innymi grupami rekonstrukcyjnymi i grupami miłośników historii. Są wśród nich: GRH „Powstaniec Śląski”, GRH „Osiemnasty Kołobrzeski”, Ranger Survival Club, Projekt Historyczny „Marusia”, GRH „Ostheer”, GRH 78. Sturmdivision, Klub Historyczny im. 1. PSP AK w Słopnicach, 5. Krakowska Dużyna Wędrowców „Orkan”, oddziały Polskiego Towarzystwa Historycznego w Limanowej i Nowym Sączu, Stowarzyszenie Lotnictwa Ekstremalnego EAA 991.
Podziękowania otrzymali także Przemysław Bukowiec, Lidia Kaim, Rafał Cabała oraz Robert „Kornik” Kora. Specjalne dyplomy trafiły też do naszej redakcji.
W tak wyjątkowym dniu nie mogło zabraknąć tortu, a wszyscy goście odśpiewali „Sto lat”. Tak to dziesięciolecie podsumowuje Paweł Sułkowski, prezes SRH 1. PSP AK:
10 lat minęło jak jeden dzień. Nie da się tego czasu streścić w krótkiej opowieści… Chyba żaden z założycieli (Przemysław Bukowiec, Janusz Jurowicz, Krzysztof Szubryt) nie spodziewał się, że stowarzyszenie tyle osiągnie i tak pięknie rozwinie… Zaczęło się zwyczajnie, od „spisania się” na jednym z popularnych wtedy lokalnych internetowych forów dyskusyjnych pasjonatów drugowojennej historii regionu. Potem było spotkanie „na żywo”, które zaowocowało w roku 2012 oficjalnym założeniem Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 1. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Początki były trudne i skromne. Grupy rekonstrukcyjne w Polsce były tematem stosunkowo świeżym i trzeba było na zasadzie prób i błędów odpowiednio się umundurować i wyposażyć, co często prowadziło do różnego typu wpadek. Trzeba było nakreślić też swoje cele działania. Z czasem przybywało zarówno doświadczenia, jak i członków. Dziś stowarzyszenie liczy 24 członków zwyczajnych i 4 wspierających. Wracając do początków, pierwszymi poważnymi imprezami, w których brało udział stowarzyszenie, były rajdy historyczne śladami żołnierzy 1. PSP AK, jakie organizował Krakowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. „Test” wypadł wzorowo i zaczęła się owocna współpraca, która trwa do dziś. Sukcesy możemy podzielić na materialne, tj. utworzenie prawie 30 km ścieżek edukacyjno-historycznych w masywie Mogielicy i Cichonia. Wiodące często po dziewiczych terenach Beskidu Wyspowego, oprócz niewątpliwych walorów widokowych, posiadają zwłaszcza walory historyczne, ponieważ prowadzą po śladach działalności żołnierzy Armii Krajowej. Idąc ich śladami, można zobaczyć, gdzie obozowali, modlili się, ćwiczyli czy też odbierali zrzuty zaopatrzenia. Drugim sukcesem materialnym jest zebranie wszystkich cennych artefaktów (przekazanych przez rodziny, weteranów, odnalezionych w wyników prac archeologicznych) w jednym miejscu i udostępnienie ich dla szerokiego grona odbiorców. Mowa tutaj o Izbie Historycznej im. 1. PSP AK, znajdującej się w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej w Słopnicach Górnych, która została otwarta w 2019 roku. Stosunkowo świeżym, bo zeszłorocznym sukcesem jest wykonanie, następnie uroczyste odsłonięcie obelisku upamiętniającego zrzutowisko „Wilga” na Polankach koło Szczawy. Miejsce niezwykłe nie tylko w skali drugowojennej historii regionu, ale kraju, ponieważ tutaj dokonano ostatnich zrzutów zaopatrzenia cichociemnych podczas II wojny światowej. Podkreślamy, że nie byłoby to możliwe bez wsparcia i pomocy Ochotniczej Straży Pożarnej w Szczawie oraz Stowarzyszenia na Rzecz Wspierania Rozwoju Szczawy (wykonali wszystkie prace ziemne), oraz państwa Dorulów, którzy użyczyli swojej ziemi pod obelisk. Niematerialne sukcesy to zwłaszcza rajdy historyczne szlakami żołnierzy 1. PSP AK, w których bierzemy udział jako współorganizatorzy – organizatorem jest Instytut Pamięci Narodowej oddział w Krakowie – od początku istnienia. Można powiedzieć że na nich „wychowaliśmy się” i wpisują się w nasz genom. Tegoroczna, już 11. edycja, będzie gościć w dniach 10-12 czerwca 2022 roku na terenie gminy Ochotnica Dolna. Ważne są też inscenizacje historyczne zrzutów alianckich na Dzielcu czy też Polankach koło Szczawy, gromadzące coraz liczniejsze rzesze zainteresowanych. Poza tym dziesiątki wizyt w szkołach (lekcje żywej historii), zorganizowanych wykładów, odczytów czy udziału w filmach dokumentalnych, fabularnych (takich jak „Lotte”), inscenizacjach historycznych na terenie całego kraju. To gdzie jesteśmy i jacy jesteśmy, nie byłoby możliwe bez wsparcia wielu osób i instytucji. Na szczególne wyróżnienie zasługują w naszym odczuciu władze oraz mieszkańcy gminy Słopnice, na czele z wójtem Adamem Sołtysem i sekretarz gminy Anną Strug, którzy nas przygarnęli, nieustanie wspierają, i udzielają wszelkiej pomocy.
Reportaż z obchodów 10-lecia Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych 1. PSP AK już wkrótce.
fot. TV28 oraz arch. SRH 1. PSP AK w Słopnicach
